Е. А. Бөкетов университетінің ғалымдары ерекше маска ұсынды

Академик Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің ғалымдары ҚР Ұлттық Ғылым академиясымен бірлесіп, тотығуға төзімді күміс нанобөлшектерін алудың тиімді технологиясын жасау үшін екі жылға жуық жұмыс істеп келеді. Жақында атқарған жұмыс нәтижелерінің бірі – бактерияға қарсы және зеңге қарсы қасиеттері жоғары вирусқа қарсы маскалар ұсынылды.

Бүгінгі таңда жедел респираторлық вирустық инфекциялар (ЖРВИ) әлемдегі ең көп таралған аурулар болып табылады. Олар вирустың 200-ден астам түрінен туындайды және кейбір жағдайларда қоздырғыштардың бірнеше түрінен бір уақытта туындауы мүмкін.

Вирусқа қарсы әсері бар жоғары тиімді препараттар әлі ойлап табылған жоқ. Көптеген дәрі-дәрмектер вирустардың көбею процесін тежейді, бірақ оларды жоймайды. Сонымен қатар, вирустар мутацияға және емдеуге төзімділікті дамытуға қабілетті.

Вирустар тудыратын аурулардың таралуымен күресу медицинаның өзекті міндеттерінің бірі болып табылады. Бұл бағытта Е. А. Бөкетов атындағы ҚарУ мен ҚР Ұлттық Ғылым академиясының ғалымдары күш-жігерлерін біріктіру туралы шешім қабылдаған. Қазақстандық ғалымдар күміс нанобөлшектерін пайдаланып, масканы тиімдірек етуді көздеген.

– Ерітінділер, қосымшалар және басқалар түріндегі күмістің әртүрлі қосылыстары ежелгі заманнан бері халықтық медицинада бактерияға қарсы және вирусқа қарсы агенттер ретінде қолданылған. Алайда антибиотиктер дәуірінің басталуымен бұл металдың қосылыстары назардан тыс қалды, – дейді ҚР Ұлттық Ғылым академиясының академигі, химия ғылымдарының докторы, профессор Серік Фазылов. – Бүгінде күміс, мыс және селен нанобөлшектерін пайдалана отырып, дәрілік заттарды іздеу және әзірлеу қарқынды жүріп жатыр. Бұл бағытта Бөкетов атындағы ҚарУ ғалымдарымен екі жылдай зерттеу жүргізіп келеміз. Тотығуға төзімді күміс нанобөлшектерін алудың тиімді технологиясын құру бойынша жұмыс істейміз. Осыған ұқсас ғылыми зерттеулерді әлемге әйгілі ҚР ҰҒА академигі, алматылық профессор Абдуали Баешов жүргізуде.

Ауаның оттегімен және күкіртті сутегімен әрекеттесетін күміс нанобөлшектері тотығуға ұшырауы мүмкін. Нәтижесінде олар емдік қасиеттерін жоғалтады. Дамудың басты ерекшелігі – полисахаридтермен қапталған күміс нанобөлшектерді мата материалдарына қолдану.

– Біздің мата төсемдерімізде күміс нанобөлшектердің бар-жоғын анықтау үшін біз оларды электронды сканерлеу микроскопында тексердік. Суреттердің нәтижелері біздің үлгілерде наноөлшемді күміс бөлшектерінің болуын растады. Біз сондай-ақ м.ғ. д., профессор С. Д. Ахметованың жетекшілігімен Қарағанды медицина университетінің микробиология зертханасында маска үлгілерінің бактерияға қарсы және зеңге қарсы қасиеттерін зерттедік. Ол нәтижелер де біздің үлгілеріміздің бактерияға қарсы және зеңге қарсы қасиеттерін растады, – деді Серік Фазылов.

Антивирустық белсенділікке және коронавирусқа сынақтар әлі жүргізілген жоқ. Бірақ ғалымдар күміс нанобөлшектері бар маскалар оларға қарсы тиімді болады деп сенуге толық негіз бар деп отыр. Сонымен қатар, маска өзін-өзі тазарту қабілетіне ие болуы мүмкін. Сондықтан оны келесі күні де қолдануға болады.

Академик Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінің баспасөз қызметінің ақпараты бойынша